ATATÜRK'ÜN HALEP SOKAK MUHAREBELERİ (13)

    Ka­mu­oyun­ca pek bi­lin­me­yen Ye­ni­çağ Ga­ze­te­sin­de tef­ri­ka ha­lin­de ya­yın­la­nan Ata­türk’ün Halep ha­tı­ra­la­rı­nı kal­dı­ğı­mız yer­den devam ede­ce­ğim.
    Os­man­lı Dev­le­ti 30 Ekim 1918’de im­za­la­dı­ğı Mond­ros Mü­ta­re­ke­si’ni or­du­la­ra bil­di­ril­miş­ti. 
    Bu mü­ta­re­ke ge­re­ği Tür­ki­ye’de bu­lu­nan Al­man­lar’ın ay­rıl­ma­la­rı lazım gel­di­ğin­den 31 Ekim 1918 günü Mus­ta­fa Kemal Paşa Yıl­dı­rım Or­du­la­rı Grubu Ko­mu­tan­lı­ğı’na atan­mış­tı. 
    Bunun üze­ri­ne M. Kemal, or­du­sun­da­ki su­bay­la­rı top­la­ya­rak yap­mış ol­du­ğu durum de­ğer­len­di­ril­me­sin­den sonra Alman su­bay­la­rı­nın ; “artık harp bit­miş­tir” de­me­le­ri­ne kar­şı­lık; “Onlar için harp bit­miş ola­bi­lir.     Bizim için yeni baş­lı­yor” ce­va­bı­nı ver­dik­ten sonra, “Harb-i Kebir bit­miş­tir, Harb-i Sağir baş­lı­ya­cak­tır” dedi. 
    İşte bu “Harb-i Sağir” biz­zat M. Kemal ta­ra­fın­dan Tür­ki­ye Büyük Mil­let Mec­li­si’nde açık­lan­mış ve bunun “ba­şın­da zabit bu­lu­nan küçük müf­re­ze­le­rin oluş­tur­du­ğu ge­ril­la teş­ki­la­tı­nın”adı ol­du­ğu­nu vur­gu­la­mış­tı. 
    Bu söz­le­re da­ya­na­rak M. Kemal paşa Milli Ba­ğım­sız­lık sa­va­şı­mı­zın ilk dü­şün­ce­si­ni bu­ra­da açık­la­mış­tır dye­bi­li­riz.
    Bu olay­lar­dan sonra Mus­ta­fa kemal Paşa, 31 Ekim 1918 günü emri al­tın­da­ki XX. Ko­lor­du Ko­mu­ta­nı Ali Fuat Paşa’ya “ Liman Paşa ça­ğır­dı Adana’ya gi­di­yo­rum.         Zan­ne­der­sem Or­du­lar Grubu’nun ku­man­da­sı­nı bana dev­re­de­cek­tir” dedi ve sonra ilave etti; “Tabii sizde 7. Ordu’nun emir ve ku­man­da­sı­nı de­ruh­te eder­si­niz.”         De­dik­ten sonra M. Kemal Paşa Yıl­dı­rım Or­du­la­rı Grubu Ko­mu­tan­lı­ğı’nı emri al­tın­da top­la­ya­bil­mek için o gün öğ­le­den sonra Grup Ka­rar­ga­hı’nın bu­lun­du­ğu Adana’ya ha­re­ket etmiş ve bu­ra­da ken­di­si­ni bek­le­yen Liman von San­ders’ten aynı gün ko­mu­ta­yı tes­lim al­mış­tır.
    Bi­lin­di­ği gibi, Al­man­ya ve müt­te­fik­le­ri­nin ye­nil­me­siy­le, Bi­rin­ci Dünya Sa­va­şı sona er­miş­ti. 
    Os­man­lı Dev­le­ti de, 30 Ekim 1918’de Mond­ros Mü­ta­re­ke­si’ni im­za­la­ra­rak, im­pa­ra­tor­lu­ğu­nun pay­la­şıl­ma­sı­nı kabul et­miş­ti.
    M. Kemal Paşa, daha önce İstan­bul’da bu­lun­du­ğu sı­ra­da, 18 Ağus­tos 1918’de Har­bi­ye na­zı­rı Enver Paşa ile bir gö­rüş­me yapar. 
    Bu gö­rüş­me­de Enver Paşa, Mus­ta­fa Kemal Paşa’nın; “Or­du­la­rın Arap top­rak­la­rı­nı bı­ra­ka­rak geri çe­kil­me­si..” yo­lun­da­ki tek­li­fi­ni red­de­der, ama ak­si­ne olay­la­rın akın­da gö­rül­dü­ğü gibi, Baş­ko­mu­tan­lık Ka­rar­ğa­hı, as­ke­ri gücün yol ol­ma­sı pa­ha­sı­na, hala Arap top­rak­la­rı­nın sa­vu­nul­ma­sın­da di­ret­mek­te­dir.
     Ni­ha­yet düş­man bas­kı­sı kar­şı­sın­da ordu Halep’e çe­ki­lir. 
    Mus­ta­fa kemal Paşa, Halep’i sokak mu­ha­re­be­le­ri ya­pa­rak terk eder. 
    Or­du­yu Halep’in ku­ze­yin­de­ki El-Hüs­ni­ye-He­lan hat­tı­na çeker. 
    Bir­lik­ler son ola­rak, İsken­de­run-Be­lah-Di­er­ce­mal-Tef­ri­fat tat­tı­nı ko­ru­muş­lar­dır. 
    28 Ekim’de ise An­tak­ya “Hatay”, bu hat­tın için­de­dir. 30 Ekim­de im­za­la­nan Mond­ros Mü­ta­re­ke­si anş­laş­ma­sın­da bu husus, Hatay’ın ge­le­ce­ği ba­kı­mın­dan son de­re­ce önem­li bir ta­rih­tir. 31 Ekim 1918’de Yıl­dı­rım Or­du­la­rı Grubu Ku­man­da­nı olan Alman Ge­ne­ra­li Liman Von San­ders.
     “Yıl­dı­rım Or­du­la­rı Grubu’nun emir ve ku­man­da­sı­nı, bu­gün­den iti­ba­ren, if­ti­har­la dolu, bir­çok mu­ha­re­be­ler­de ken­di­ni gös­ter­miş bu­lu­nan Mus­ta­fa Kemal paşa Haz­ret­le­ri’ne bı­ra­kı­yo­rum” di­ye­rek, emir ve ku­man­da­yı dev­re­der.
 (DEVAM EDECEK)