Türkiye'nin tarım sektöründe yaşanan son gelişmeler, Kırşehirli üreticileri de derinden etkiliyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kuru soğan, domates ve kuru kayısıdaki pazarlama sorunlarına ve Temmuz ayı üretici market fiyatlarındaki çarpıcı değişimlere dikkat çekti. Kırşehir Ziraat Odası Başkanlığı da bu kritik açıklamayı yerel halka duyurarak bilgilendirme yaptı.
Soğan üreticileri zor durumda
Bayraktar, özellikle kuru soğan üreticilerinin büyük bir pazarlama kriziyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Amasya ve Merzifon bölgelerinde erken hasat edilen soğanların depolanamaması, üreticileri ürünlerini hızla satmak zorunda bıraktı. Rekolte artışı ve hızlı hasat, piyasadaki arz fazlasını tetikledi ve fiyatlar, geçen yılın aynı dönemine göre %6 oranında düştü. Şu an ortalama 6 TL seviyesinde olan kuru soğan fiyatları, Polatlı'da 5 TL'ye kadar geriledi. Bayraktar, "Üreticilerimiz maliyetin altına düşen fiyatlarla ürünlerini satmak zorunda kalıyor," diyerek endişelerini dile getirdi.
Domates üretiminde plansızlık
Domates üretiminde de benzer sorunlar yaşanıyor. Salçalık domates üretim alanları ve üretimi son beş yılda %36 ve %49 oranında arttı. Ancak bu artış, arz fazlası ve fiyat düşüşlerine yol açtı. İzmir ve Bursa gibi illerdeki üretim artışı %30'lara ulaştı. Fabrikaların üreticilerle sözleşme yapmaktan kaçınması ve yüksek fire oranları, üreticileri mağdur ediyor. Bayraktar, "Planlı ve sözleşmeli üretim, istikrar sağlamak için çok önemli," dedi.
Kayısı üreticileri de mağdur
Kuru kayısı üreticileri de fiyat düşüşlerinden olumsuz etkileniyor. Geçen yıl 190 TL olan kuru kayısı fiyatları, bu yıl rekoltenin yüksek olması nedeniyle 110 TL seviyesine kadar geriledi. Üreticiler, ürünlerinin hak ettiği değeri görmesini bekliyor. Bayraktar, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin devreye girerek alım yapması ve piyasada dengeyi sağlaması gerektiğini vurguladı.
Temmuz ayı üretici-market fiyat farkları
Temmuz ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı, havuçta %420,5 ile zirve yaptı. Havuç, limon, elma ve kuru incir gibi ürünlerde büyük fiyat farkları gözlemlendi. Üreticide 6 TL olan havuç, markette 31,23 TL'ye satıldı. Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasındaki uçurumu azaltmanın önemine dikkat çekti.
Market ve üretici fiyatlarındaki değişimler
Temmuz ayında markette 37 ürünün 13'ünde fiyat artışı, 24'ünde ise düşüş yaşandı. Market fiyatı en fazla artan ürün %36,2 ile limon olurken, en fazla düşen ürün %42,4 ile karpuz oldu. Üreticide ise 29 ürünün 7'sinde fiyat artışı, 13'ünde düşüş görüldü. Karpuz %48,4 ile en çok düşüş yaşarken, yumurta %25,5 ile en çok artış gösteren ürün oldu.
İklim değişikliğinin etkileri
İklim değişikliği nedeniyle aşırı sıcaklar ve şiddetli yağışlar, tarım sektörünü olumsuz etkiledi. Aşırı sıcaklar, yeşil soğan, marul, yeşil fasulye ve maydanoz gibi ürünlerde arzın azalmasına ve fiyat artışlarına neden oldu. Bayraktar, iklim değişikliği ve diğer dış etkenlerin tarım sektöründe yaratabileceği olumsuz etkilerin önüne geçmek için planlı üretimin önemine vurgu yaptı.
Kırşehir'deki üreticiler, bu zorlu koşullarda dayanışma ve destek bekliyor.
