Amyotrofik lateral skleroz (ALS), istemli kas hareketinin kontrolünden sorumlu sinir hücrelerinin hasarından kaynaklanan nadir bir nörolojik hastalık grubudur. Bu hastalık, çiğneme, yürüme ve konuşma gibi hareketlerin yapılmasında görevli olan istemli kasları etkiler. Ne yazık ki bu hastalık bazı Kırşehirli vatandaşlarda da görülmekte. ALS hastalığının ilerleyişini durdurmak veya tam tedavi sağlamak için günümüzde herhangi bir tedavi seçeneği yoktur, ancak bu konuda araştırmalar devam etmektedir.
ALS Hastalığı Nedir?
ALS, esas olarak istemli kas hareketinin kontrolünden sorumlu sinir hücrelerinin hasarından kaynaklanan bir nörolojik hastalıktır. İlerleyici bir hastalık olan ALS, belirtileri zamanla kötüleşen bir seyir izler. Günümüzde hastalığın ilerleyişini durdurmak veya tam tedavi sağlamak mümkün olmasa da, araştırmalar devam etmektedir.
ALS Belirtileri Nelerdir?
ALS'nin başlangıç belirtileri Kırşehirli vatandaşlarda da olduğu gibi kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bir kişi kalem veya kahve fincanını tutmakta zorlanırken, bir başka kişi konuşma ile ilgili problemler yaşayabilir.
ALS'nin en sık görülen erken belirtileri arasında şunlar bulunur:
- Yürürken tökezleme
- Eşyaları taşımada güçlük
- Konuşmada bozulma
- Yutma problemleri
- Kaslarda kramplar ve sertlik
- Başı dik tutmada güçlük
ALS ilk başlarda sadece bir eli veya bacağı etkileyebilir, zamanla kontrol edilen kasların neredeyse tamamı hastalıktan etkilenir. Hastalık ilerledikçe daha fazla kasta belirtiler görülür ve ileri derecede kas güçsüzlüğü, kas kütlesinde azalma, çiğneme ve yutma problemleri artar.
ALS Nedenleri Nelerdir?
ALS vakalarının %5 ila 10'u kalıtım yoluyla ebeveynlerden aktarılırken, diğer vakaların bilinen bir nedeni yoktur. Kırşehir'de ise bu hastalığın kalıtım yoluyla var olduğu öngörülüyor.
Olası nedenler şunlardır:
Gen Mutasyonu: Çeşitli genetik mutasyonlar kalıtsal olmayan ALS'ye yol açabilir.
Kimyasal Dengesizlik: ALS'li kişilerde beyindeki glutamat seviyelerinde yükseklik saptanmıştır.
Düzensiz Bağışıklık Yanıtı: Bağışıklık sistemi, normal hücrelere saldırarak sinir hücrelerinin ölümüne yol açabilir.
Proteinlerin Anormal Birikimi: Sinir hücrelerindeki bazı proteinlerin anormal formları hücre içinde birikerek zarar verir.
ALS Tanısı Nasıl Konulur?
ALS'nin tanısı genellikle nörolojik muayene ve testlerle konulur. Kesin bir tanı koymak zaman alabilir ve çeşitli testlerin yapılmasını gerektirir.
ALS Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Günümüzde ALS'nin ilerleyişini durduracak veya tamamen tedavi edecek bir yöntem bulunmamaktadır. Ancak, semptomların yönetilmesine yardımcı olabilecek bazı tedavi yöntemleri mevcuttur. Fiziksel terapi, konuşma terapisi ve beslenme desteği hastaların yaşam kalitesini artırmak için uygulanabilir.
